غار زکریای استهبان

تاریخچه
سالها مردمان ساکن منطقه کوه توده، افسانه هایی روایت می کردند درباره وجود غاری که در آن کیمیاگری انجام می شده است. در سال ۱۳۶۰ گروهی از کوهنوردان یک غار در بالای کوه توده کشف کردند که گمان می بردند همین غار باشد و به همین دلیل نام کیمیا را بر آن گذاشتند. در تابستان ۱۳۷۰ یک گروه کوهنوردی شامل: شاهین عارف نیا، جواد مزعلی زاده  احمد رضا دیهیم، کاظم ریاحی ماه و اکبر زارعیان موفق به کشف غاری شدند که وجود سفالینه های قدیمی در آن، نشانگر محل غاری بوده که محلی ها اعتقاد داشتند، محل کیمیاگری بوده؛ به همین دلیل به احترام زکریای رازی (کیمیاگر و شیمیدان بزرگ ایرانی)، این غار توسط گروه، «زکریا» نامیده شد.

مشخصات زمین شناسی
غار زکریا در داخل یکی از دره های عرضی یال شمالی تاقدیس تودج در ۵ کیلومتری جنوب غربی شهرستان استهبان (شمال شرق شیراز) واقع شده است. طول غار ۱۶۰ متر و اختلاف ارتفاع بین ابتدا و انتهای آن ۲۹ متر می باشد. این غار از نوع آناستوموز تک گذرگاهی است که در داخل آهکهای سازند جهرم تشکیل شده است.
در زمان تشکیل غار، محل تماس سازند رازک با جهرم در ارتفاع بالاتری قرار داشته و کف دره که در جهت شیب لایه تشکیل شده در ارتفاع پایین تر از این محل تماس قرار داشته است. بنابراین آب در برخورد به این مرز تماس در امتداد یک درزه اصلی تغییر مسیر داده، موازی محور تاقدیس حرکت کرده و وارد دره مذکور شده است که در این مسیر شیب هیدرولیکی بیشتر بوده است. بنابراین توسعه غار تابع عوامل تکتونیکی، چینه شناسی و سطح اساس فرسایش بوده است.

آقا نباتی، علی ، ۱۳۸۴، زمین شناسی ایران، انتشارات سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، ۵۸۶ص.

منبع : setahban.com