پناهگاه صخره ای کوه یتیم در فاصله حدود ۲ کلیومتری شهر ایج در استهبان فارس واقع شده است. این پناهگاه که با توجه به پژوهشهای صورت گرفته مربوط به دوران فرا پارینه سنگی و احتمالاٌ محل استقرار انسان در آن دوران بوده است.
با ارتفاع ۱۴۵۴ متر از سطح دریا در ارتفاع حدود یک متری از کف دشت واقع شده است و عرض دهانه آن حدود ۱/۱۲ متر و عمق آن بیش از ۲ متر می باشد. مساحت کف پناهگاه حدود ۲۵ متر مربع است. در واقع این اشکفت و دیگر محوطه های شناسایی شده در دشت میان کوهی ایج در دوران انتقالی از دوره فراپارینه سنگی به دوره نو سنگی و استقرار دشتها توسط جوامع انسانی برای استقرارهای فصلی و دائمی مورد استفاده بوده است.
این نتیجه گیرهای اولیه براساس مجموعه مصنوعات سنگی بدست آمده از تمامی محوطه های شناسایی شده در دشت میان کوهی ایج شکل گرفته است که شامل تیغه ، ابزارهای تیز و خراشنده دندانه دار (روتوشدار) و ابزارهای هندسی می باشند. همچنین در مجموعه های گردآوری شده آثاری از صنعت دوره زرزی و اوایل دوره نوسنگی مشاهده شده است.
بنا بر اعلام روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری فارس تحقیقات وپژوهشهای صورت گرفته به صورت تحقیات میدانی بوده و این اثر با توجه به اهمیت و ارزش تاریخی و نیز ضرورت حفاظت و صیانت ضمن رعایت حقوق مالکانه که تحت مالکیت منابع طبیعی می باشد ، توسط این سازمان به شماره ثبتی ۲۳۳۹۳ در تاریخ ۱۸/۶/۸۷ به فهرست آثار ملی ایران پیوست و تحت حفاظت و صیانت این سازمان قراردارد.
منبع: www.isna.ir & www.vazeh.com
farsprovince.mihanblog.com
